#یادداشت؛ دکتر سعید مهروری - معاون غذا و دارو علوم پزشکی گراش
11 توصیه دارویی و بهداشتی به حجاج عازم سفر حج
سفر حج یکی از مهم‌ترین و معنوی‌ترین سفرهای زندگی هر مسلمان است. اما به دلیل ازدحام زیاد، تغییرات آب‌وهوایی و فعالیت‌های بدنی فراوان، این سفر می‌تواند چالش‌های جسمانی نیز به همراه داشته باشد. برای این که حجاج محترم بتوانند با سلامت کامل این سفر معنوی را به پایان برسانند، رعایت نکات دارویی و بهداشتی بسیار حائز اهمیت است. در این یادداشت، به توصیه‌های دارویی و بهداشتی برای حجاج عازم سفر حج می‌پردازیم.
۱. بررسی سلامت پیش از سفر
قبل از عزیمت به حج، بهتر است یک بررسی کامل پزشکی انجام شود. این بررسی شامل آزمایش‌های خون، فشار خون، عملکرد کلیه و کبد و مشاوره با پزشک درباره داروهای مصرفی فعلی است. اگر بیماری خاصی دارید، پزشک می‌تواند داروهای مورد نیاز را برای طول سفر تجویز کند و نکات بهداشتی خاصی را به شما یادآوری کند.
۲. داروهای ضروری
حجاج باید داروهای ضروری خود را به مقدار کافی به همراه داشته باشند. این داروها شامل داروهای روزانه برای بیماری‌های مزمن (مانند دیابت، فشار خون و بیماری‌های قلبی)، داروهای مسکن و ضدالتهاب (مانند ایبوپروفن یا استامینوفن)، داروهای ضد اسهال، ضد تهوع و ضد اسید معده است. همچنین، آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی نیز برای موارد عفونی خفیف می‌تواند مفید باشد.
۳. مدیریت دیابت و فشار خون
افرادی که مبتلا به دیابت یا فشار خون بالا هستند، باید داروهای خود را به طور منظم مصرف کنند و مراقب علائم بیماری خود باشند. دستگاه اندازه‌گیری قند خون و فشارسنج به همراه داشته باشید تا بتوانید به طور مداوم وضعیت خود را پایش کنید. در صورت هر گونه تغییر غیرعادی در وضعیت جسمانی، بلافاصله به پزشک کاروان مراجعه کنید.
۴. مراقبت‌های پوستی
با توجه به شرایط آب‌وهوایی عربستان سعودی، استفاده از کرم‌های ضدآفتاب با SPF بالا و کلاه‌های محافظ در برابر آفتاب بسیار ضروری است. همچنین، به دلیل پیاده‌روی‌های طولانی، استفاده از کفش‌های راحت و مناسب توصیه می‌شود تا از تاول و آسیب‌های پوستی جلوگیری شود.
۵. حفظ آب بدن و تغذیه
در طول سفر حج، حفظ آب بدن بسیار مهم است. حجاج باید به طور منظم آب بنوشند و از نوشیدنی‌های کافئین‌دار پرهیز کنند. تغذیه سالم و متعادل نیز برای حفظ انرژی و سلامت بدن ضروری است. مصرف میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌ها و کربوهیدرات‌های سالم توصیه می‌شود.
6. کیت کمک‌های اولیه
هر حاجی بهتر است یک کیت کمک‌های اولیه کوچک به همراه داشته باشد که شامل باند، چسب زخم، ضدعفونی کننده، داروهای ضدحساسیت و پمادهای ضدالتهاب است. این کیت می‌تواند در مواقع اضطراری کمک کند تا قبل از دسترسی به مراکز درمانی، مراقبت‌های اولیه انجام شود.
۷. رعایت بهداشت شخصی
رعایت بهداشت شخصی از جمله شستشوی منظم دست‌ها با آب و صابون یا استفاده از ژل‌های ضدعفونی کننده، استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار از اهمیت بالایی برخوردار است. این اقدامات به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مسری کمک می‌کند.
۸. آگاهی از منابع پزشکی محلی
حجاج باید از محل و شماره تماس مراکز درمانی و داروخانه‌های نزدیک به محل اقامت خود آگاه باشند. این اطلاعات می‌تواند در مواقع اضطراری بسیار مفید باشد و به شما کمک کند تا در صورت نیاز به سرعت به خدمات پزشکی دسترسی پیدا کنید.
۹. مشاوره با پزشک کاروان
هر کاروان حج معمولاً یک پزشک یا تیم پزشکی همراه دارد. حجاج باید قبل از سفر با پزشک کاروان مشورت کنند و در طول سفر نیز هرگونه نگرانی یا مشکل پزشکی خود را با او در میان بگذارند. پزشک کاروان می‌تواند راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد و در صورت نیاز اقدامات درمانی مناسب را انجام دهد.
۱۰. پیشگیری و درمان عرق‌سوز شدن
عرق‌سوز شدن یکی از مشکلات رایج در سفر حج به دلیل گرمای شدید و تعریق فراوان است. برای پیشگیری و درمان عرق‌سوز، توصیه‌های زیر را مد نظر داشته باشید:
- پوشیدن لباس‌های نخی و گشاد: لباس‌های نخی و گشاد کمک می‌کنند تا هوا به راحتی در بین بدن و لباس جریان یابد و از تعریق زیاد جلوگیری کند.
- استفاده از پودر تالک یا پمادهای ضد عرق‌سوز: این محصولات به کاهش اصطکاک و جذب رطوبت کمک می‌کنند. همچنین در صورت بروز التهاب، این پمادها باعث بهبود عارضه می شوند.
- شستشوی مکرر بدن با آب و صابون ملایم: این کار به حفظ بهداشت و جلوگیری از تجمع عرق و باکتری‌ها کمک می‌کند.
- خشک نگه‌داشتن پوست: پس از شستشو، پوست خود را کاملاً خشک کنید. استفاده از حوله‌های نرم و خشک برای این منظور مفید است.
- اجتناب از لباس‌های تنگ و پلاستیکی: لباس‌های تنگ و پلاستیکی باعث افزایش تعریق و تحریک پوست می‌شوند.
۱۱. لیست داروهای ممنوعه در عربستان سعودی
برخی داروها در عربستان سعودی ممنوع یا محدود هستند و حمل آن‌ها می‌تواند به مشکلات قانونی منجر شود. حجاج باید از قوانین مربوط به داروها آگاه باشند و از حمل اقلام دارویی زیر خودداری کنند:
• داروهای حاوی مواد مخدر: داروهایی مانند هیرومورفین، مورفین، استامینوفن کدئین، اکسپکتورانت کدئین، پتیدین، بوپرونورفین، ترامادول و متادون
• داروهای اعصاب و روان:
این دسته دارویی شامل والیوم (دیازپام) و ریتالین (متیل‌فنیدات) می باشد.
لازم به ذکر است حجاج باید داروهای اعصاب و روان خود را در بسته‌بندی اصلی به همراه نسخه پزشکی و توضیحات لازم به زبان انگلیسی یا عربی به همراه داشته باشند. در صورت نیاز به داروهای خاص، بهتر است پیش از سفر با پزشک یا مسئول کاروان مشورت کنید تا از وضعیت قانونی داروهای خود مطلع شوید.
نتیجه‌گیری
رعایت توصیه‌های دارویی و بهداشتی می‌تواند به حجاج کمک کند تا سفر حج خود را با سلامت و آرامش بیشتری به پایان برسانند.
